Fastnachtschüechli

Karnaval/Fastnacht/Fasching aslinda politeist avrupadan kalan bir gelenek fakat bugün hiristiyan yilin bir parcasi. Yarin Aschermittwoch(kül(lü) carsamba) karneval eglencelerinin son buldugu gün. 40 oruc gününe baslarken yarin dileyen galiba sadece katolik hiristiyanlar alinlarina külden hac isareti ile hayir dua aliyorlar. Karnaval böylelikle "ete veda" anlamindan aliyor adini. Fakat senliklerde görüldügü gibi gürültünün, eglencenin ve maskelerin anlami aslinda kis cinlerini, seytanlarini kovmaktir. Bir cesit bahar bayrami, nevruz. Politeist gelenekle hiristiyan takvim birlesince orucun bayrami önceden yapilmis oluyor. Ilginctir bu kutlama Isvicre'de hiristiyan takvime uymuyor. Yarin küllü carsamba olmasina ragmen Isvicre'deki en büyük Fastnacht gecidi Basel'de haftaya olacak. (Bizim kaldigimiz yerde ise haftasonu olacak. )Karnaval eglenceleri genelde Ren nehri boyunca en ihtisamli sekliyle yapiliyor. Neyse bu kadar sözü niye yazdim "menekse sali"sinda!? Isvicre'de tanistigim Fastnachtschüechliden bahsetmek icin. Noel ve yilbasi gecer gecmez marketleri, firinlari bu tatlilar dolduruyor. Yagda kizartilmis incecik acilmis hamurdan yapilmis üzerine bolca pudra sekeri dökülmüs tatlilar. Agiza alindiginda citir citir eriyen yufkamsi tatlilar.

Okuduguma göre ortacagdan kalma bir tatliymis. Eskiden diz kapaklari üzerinde acarmis hanimlar evde bu tatlilari onun icin tatlilarin diger ismi Chnöiblätz/Chneublätz (diz yamasi?). Nette tarifini ararken -evdeki kitaptan yazma tembelligime- su sayfayi buldum. Burada her kantonun kendince bir chüechlisi ve ona ait adetleri oldugunu okudum. Ben malesef sadece bu resimlerde gördügünüz sekilde - firindan da alinsa- fabrika ürünlerini taniyorum sadece. Anladigim kadariyla evde bu zahmetli tatliyi yapanda yok artik. Bu tatli yaninda bu döneme ait Isvicre'de bir de Schenkeli var. Bu tatliyi malesef tanitamiyacagim cünkü hic alip tatmadim. Noelden sonra Fastnacht dönemi icinde yenilen bu tatlilardan en taninani ve bütün yil bulunani Berliner. Ben bu tür yag icinde üzerek pisen tatlilari cok sevmedigim icin Schenkeli'yi gecen yilda bu yil da görmeme ragmen yemeden Fastnacht dönemini bitirecegim malesef. Sizin icin Faschinge ve öncesindeki döneme ait Petra'nin yaptigi iki yagda pismis tatli tarifine link veriyorum tarifler almanca fakat resimlerdeki tatlilari görmüs olursunuz. Rosinenkugel ve Quarkspitzen. Bir seyi de eklemeden gecemiyecegim yine. Fastnacht haftasinin günlerinin özel isimleri var. Ben en cok cicekli günlerin isimlerini seviyorum, anlamlarini, nereden geldiklerini bilmiyorum. Eminim kisin bitimi bahar ve yazda beklenen dogal canlanma ile ilgisi vardir: Karanfil cumartesi (Nelkensamstag), lale pazar(Tulpensonntag), gül pazartesi (Rosenmontag) menekse sali (Veilchendienstag). Güzel degil mi:)